Jerzy Lalewicz
Jerzy Lalewicz (1875 - 1951)
wirtuoz fortepianu, profesor Akademii Muzycznej w Wiedniu
Koncert profesora Lalewicza wrył się w pamięć słuchaczy silnym wspomnieniem (...), gra jego tchnęła takim polotem uduchowienia, miała w sobie tyle stylowego wniknięcia w otchłanie twórczych indywidualności, że trudno o wyższy i doskonalszy wyraz sztuki wykonawczej - pisał w 1912 roku krytyk muzyczny Józef Władysław Reiss. Jerzy Lalewicz, do którego odnoszą się te słowa, miał wówczas trzydzieści siedem lat. Urodził sieli lipca 1875 roku w Wyłkowyszkach. Wczesną młodość i okres nauki spędził w gubernialnych Suwałkach, gdzie uczęszczał do szkoły i gimnazjum. W mieście nad Hańczą pobierał pierwsze lekcje gry na fortepianie.
Przejawiał nieprzeciętne zdolności, skoro zdecydował się na doskonalenie swoich umiejętności w petersburskim konserwatorium, studiując jednocześnie (1894-1897) prawo. Klasę fortepianu, pod kierunkiem Anety Nikołajewny Jesipowej, ukończył w 1900 roku ze złotym medalem. Kompozycji uczył się u równie doskonałych pedagogów: Anatola Liadowa i Mikołaja Rimskiego-Korsakowa.
Wysokie umiejętności pianistyczne, dostrzegane już w okresie studiów, potwierdził Lalewicz zdobywając wyróżnienie w znaczącym wówczas konkursie imienia Antoniego Rubinsteina w Wiedniu. Ten sukces otwierał młodemu artyście dostęp na estrady koncertowe. Sezon 1901/1902 wykorzystał wiec na liczne występy w miastach rosyjskich, dał też (1901) swój recital w Warszawie.
W latach 1902-1905 Lalewicz pracował jako profesor wyższego kursu gry fortepianowej w odesskim konserwatorium, następnie zaś w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie. Okazał się znakomitym pedagogiem i animatorem życia muzycznego. Wykształcił wielu cenionych pianistów. Jednocześnie prezentował własne recitale oraz brał udział w koncertach symfonicznych i kameralnych, wprowadzając do programów obok arcydzieł utwory współczesnych kompozytorów polskich. Tournee koncertowe (miedzy innymi Wiedeń, Berlin, Monachium, Praga), które pianista odbył na przełomie roku 1909 i 1910, było dużym sukcesem artystycznym przyniosło Lalewiczowi uznanie w świecie muzycznym. Przyjął w 1912 roku propozycję profesury w Akademii Muzycznej w Wiedniu, jednym z głównych ośrodków artystycznych Europy. Dużo koncertował, zyskał miano wirtuoza.
Niestety, wybuch wojny przerwał znakomicie rozwijającą się karierę artystyczną. W roku 1919 opuścił Wiedeń i po krótkim pobycie w kraju, następnie zaś w Paryżu, wyjechał w 1921 roku do Argentyny. Zamieszkał w Buenos Aires, utrzymując się początkowo z prywatnych lekcji. Po czterech latach pobytu otrzymał funkcję profesora gry na fortepianie w Conservatoris National, którą pełnił aż do śmierci 1 grudnia 1951 roku. Staraniem najbliższych został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.