Powiat suwalski, współpracując z Samorządem Województwa Podlaskiego, w dniach 19 i 20 września 2015, już po raz szósty (od 2009 roku), zorganizował powiatowe obchody Europejskich Dni Dziedzictwa. Tutejsze tegoroczne EDD odbywały się pod hasłem „(U)Tracone dziedzictwo?” Były one zintegrowane z otwarciem Centrum Obsługi Turysty w Dowspudzie, mieszczącego się w odnowionej kordegardzie, lokalnie zwanej pacynkiem.
W ramach dwudniowych wydarzeń, zarówno w Dowspudzie, jak i w Raczkach, uczestnicy mogli skorzystać z wielu atrakcji, w tym z:
- interesujących prelekcji i prezentacji (19 września historię Dowspudy i tutejszych zabytków przybliżyli Joanna Kotyńska - Stetkiewicz i Andrzej Matusiewicz),
- kilku wystaw (w Dowspudzie o wystawie poświęconej rodowi Paców opowiadał Marek Sidor; tutaj też gościła wystawa „Czas Wielkiej Wojny. Wydarzenia lat 1914-1915 między Narwią a Niemnem w archiwaliach” z Archiwum Państwowego w Suwałkach, w raczkowskim GOKu - dwie wystawy dot. I wojny w Dowspudzie i ok. Raczek oraz wystawy pacowskich archiwaliów, a w Regionalnym Domu na zwiedzających czekały etnograficzne zbiory tutejszych okolic),
- zwiedzania obiektów dziedzictwa historycznego, również z aktywnego zaznajomienia się
z architekturą dowspudzkiego pałacu na podstawie makiety (prowadzenie Michał Wojno),
- przespacerować się ścieżką poznawczą o nazwie „Park w Dowspudzie – natura i historia” (pod opieką Beaty Chełmickiej-Bordzio),
- wziąć udział w koncercie muzyki klasycznej w wykonaniu zespołu „Ars Nova”, czy w widowisku typu światło i dźwięk pn. „Pacowe epizody”, w reżyserii Anny Doroty Halickiej.
W sobotę odwiedzający mieli wyjątkową okazję spotkać się z kostiumowymi postaciami hrabiego Ludwika Michała Paca z żoną Karoliną (ich role odgrywali Agnieszka i Marek Sidor), którzy chętnie udzielali autografów i z przyjemnością fotografowali się z zainteresowanymi. W tym czasie Dowspudę odwiedzili też ich przodkowie w barwnych szlacheckich strojach (grupa rekonstrukcyjna pod przewodnictwem Tomasza Paca). Wieczorne sobotnie wydarzenia objęte były cyklem pn. „Pacowa Akademia Cultury (PAC) prezentuje”.
Niedzielny program EDD skoncentrowany był na seminarium pn. „Ślady Wielkiej Wojny
w województwie podlaskim i na Suwalszczyźnie”, związanym z obchodami 100-lecia I wojny światowej oraz popularyzacją nowego turystycznego szlaku samochodowego poświęconego upamiętnieniu obiektów z tego okresu. W części stacjonarnej referaty i prezentacje wygłosili: Iwona Górska, Katarzyna Kłoczko-Arent, Tadeusz Radziwonowicz, Adam Żywiczyński. Była też okazja do spotkania z Marcinem Tomkielem, autorem książki „Wojna mocarstw. Podlasie 1914-1915”, czy do obejrzenia unikatowego albumu oryginalnych fotografii z okresu I wojny z obrazami okolic naszego regionu, o których opowiadał Marcin Halicki. W części terenowej seminarium uczestnicy odwiedzili I-wojenne cmentarze w Dowspudzie, Wólce-Rabalinie, Marynie, Mieruniszkach, Rutce, o które przed wizytą zadbali lokalni włodarze (za co organizatorzy bardzo dziękują). O tych obiektach opowiadali m.in. Tomasz Naruszewicz z Bakałarzewa, Marcin Halicki z Dowspudy, Tadeusz Sobuniewski z Filipowa. Zebrani oddali hołd ofiarom tej wojny, w szczególności zaś Polakom wcielonym do zaborczych armii i poległym po obu stronach konfliktu, często w bezimiennych zapomnianych mogiłach – co podkreślało wielu prelegentów.
Program EDD przez oba dni uzupełniał jarmark staroci „U Paca” (odbywał się po raz pierwszy) oraz kiermasz książki, rękodzieła i zdrowej żywności.
Tegorocznym EDD towarzyszy ogólnopolska kampania społeczna na rzecz dziedzictwa kulturowego pod hasłem „Chroniąc zabytki – wybierasz przyszłość”, uświadamiająca, że odpowiedzialność za zabytki spoczywa na każdym z nas. Szczegóły – w aktualnościach na stronie internetowej Narodowego Instytutu Dziedzictwa.
Przy współpracy z: Gminnym Ośrodkiem Kultury w Raczkach, Archiwum Państwowym w Suwałkach, białostockim Oddziałem Terenowym Narodowego Instytut Dziedzictwa, Gminami: Bakałarzewo, Filipów, Jeleniewo, Muzeum Okręgowym w Suwałkach, a także z Zespołem Szkół im. Ludwika Michała Paca w Dowspudzie i Zakładem Aktywności Zawodowej SOWA w Lipniaku.
Pomocą przy organizacji jarmarku „U Paca” wsparł Antykwariat „Ze strychu” w Augustowie.
